امروزه شاید بسیاری از افراد برای یک بار هم که شده، نام کوچینگ را شنیده‌اند و حداقل یک بار به گوش آنها برخورد کرده باشد. اما این کوچینگ چیست که هر روزه مطالب در مورد این موضوع بیشتر از روز قبل شنیده می‌شود؟
امروزه بسیاری دیده‌ایم که افراد خود را به عنوان یک کوچ که در گرایش‌های مختلف وجود دارد معرفی می‌کنند و البته بسیاری از مدیران امروزه وجود دارند که به گفته خودشان یک کوچ در حال حاضر دارند که آنها را راهنمایی می‌کند. در ادامه این مقاله قصد داریم به معرفی کوچینگ و البته اصطلاح کوچ بپردازیم.
تاریخچه کلمه کوچ
به دلیل استفاده مکرر از واژه کوچ و کوچینگ در دنیای امروز به خصوص در کسب‌و‌کار‌های مختلف، بسیاری از افراد فکر می‌کنند این کلمه، کلمه‌ی جدیدی است که به دفترچه لغات اضافه شده‌است اما اینطور نیست. کلمه کوچ از لحاظ معنایی از بدو تولد تا به امروز تفاوت‌های زیادی کرده است.
اولین استفاده از این واژه به قرن 15 تا 18 میلادی باز می‌گردد که افراد برای نام بردن از کالسکه از این کلمه استفاده می‌کرند. پس از گذشت سال‌ها معنی کوچ همانطور که اشاره شد تغییر کرد و به بسیاری از معلمان اختصاص داده شد اما در دهه‌های گذشته کاملا معنای این واژه تفاوت زیادی کرده‌است.
یکی از معنی‌های تازه و البته جا افتاده کوچینگ در دنیای امروز، فرایند آموزش توانمندی‌ها و یادگیری‌ها به افراد است و در حول محور همین تعریف، کوچ کسی است که این مهارت‌ها را به افراد آموزش می‌دهد.
کوچ و کوچینگ چیست؟
در معنای لغوی؛ کوچینگ به همان معنای مربیگری می‌باشد. در دهه‌های گذشته بسیاری از افراد به معلمان به خصوص معلمان ورزشی خود لقب کوچ را می‌دادند و امروزه بسیاری در مسابقات فوتبال این اصطلاح مورد کاربرد قرار می‌گیرد اما معنا و مفهوم آن، بسیار گسترده‌تر از این موضوع می‌باشد.
به معنای امروزی کوچ‌ها همان افرادی هستند که با آگاهی کامل و تخصص لازم به یک موضوع، به راهنمایی دیگر افراد درمورد همان موضوع می‌پردازند. این افراد با کمک و برنامه‌ریزی که برای مراجعه کنندگان خود طراحی می‌کنند؛ به آنها کمک می‌کنند تا به هدف خویش دست یابند.
اما در یک توضیح مختصر، می‌توان گفت که کوچینگ، جلسه‌ای مشاور مانند است که افراد توانمند در یک موضوع به دیگر افراد کمک می‌کنند تا علاوه بر توانمند شدن، به آن چیزی که خود رویا پردازی می‌کنند برسند.
همانطور که اشاره شد، کوچ‌ها به صورت مستقیم باعث نمی‌شوند تا افراد به آن چیزی که می‌خواهند برسند، بلکه با آنالیز و تجزیه و تحلیل یک فرد، برنامه‌ای را تدوین می‌کنند که افراد در پیشرفت خود گام بردارند. کوچ‌ها وظیفه دارند تا در جلسات کوچینگ، خود را همانند مراجعه‌کنندگان تصور کنند تا بتوانند راهنمایی های بهتری به آنها ارائه دهند. در ادامه نیز به ویژگی‌های کوچ و البته جلسات کوچینگ خواهیم پرداخت.
گرچه بسیاری از افراد عقیده دارند که این مسیر با تجربه نیز به موفقیت می‌رسد، اما کوچ‌ها با تخصص لازم به مسیر مورد نظر و استاندارد‌های آن مسیر می‌توانند به افراد در تسریع و تسهیل طی کردن این مسیر کمک شایانی کنند. کوچ‌ها در جلسات کوچینگ با استفاده از تجربه‌هایی که دارا می‌باشند به فرد مراجعه کننده در جهت بهبود عملکرد خود در این زمینه کمک شایانی می‌کنند.
عموما کوچ‌ها در جلسات به گذشته و زمان از دست رفته توجه‌ای ندارد بلکه توجه و تمرکز آنها بر روی رفتار و عملکرد حال و آینده‌ی افراد مراجعه کننده است. همچنین لازم به ذکر است که کوچ‌ها تصمیم گیرنده و تشخیص دهنده راه نمی‌باشند بلکه با استراتژی خود باعث بهبود مسیر می‌شوند.
اصل کوچینگ
یکی از نکاتی که بایستی در مقاله کوچینگ چیست به آن توجه بسیاری شود، اصل و جوهر کوچینگ است. مهم‌ترین اصل کوچینگ که هر فرد و به خصوص کوچ‌ها بایستی به آن آگاه باشند، تشویق است. کوچ ها در هر مجموعه‌ای که فعال باشند پس از شروع جلسات و بازخورد جلسات کوچینگ، به تشویق مراجعان و مخاطبان می‌پردازند تا بتوانند این مسیر را آسان‌تر کنند.
تشویق باعث می‌شود سنگینی مسئولیت کوچینگ کاهش پیدا کند و افراد در مسیر پیش رو خود از ابزار‌های بهتر و خلاقیت بیشتر بهره‌مند شوند.
فرایند کوچینگ
اول از همه باید به این نکته توجه خاصی شود که کوچینگ یک فرایند است. منظور از فرایند؛ مجموعه فعالیت‌های پویا و پیوسته است که باعث رشد در یک یا چند زمینه می‌شود. در این فرایند افراد به نکته‌هایی دسترسی پیدا می‌کنند که آنان را در زمینه شغلی، اجتماعی و … می‌تواند به موفقیت برساند. با توجه به مسائلی که در جلسات کوچینگ به دست می‌آیند، مشکل حل مسئله برای مراجعه کنندگان رفع می‌شود. رفع این مشکل باعث موفقیت‌های بزرگ و عظیمی می‌شود که می‌تواند در تسهیل رسیدن افراد به هدف خویش تا حد بسیاری موثر باشد.
بسیاری از متخصصان از نکاتی که در جلسات کوچینگ به دست می‌آید به عنوان ابزار و روشی یاد می‌کنند که در پیشرفت و یادگیری بهتر توانایی‌های آنان تاثیر بسزایی دارد. با وجود یک کوچ و جلسات کوچینگ در یک مجموعه، بسیاری از تصمیمات جدیدی به صورت ناخودآگاه ایجاد می‌شود که ممکن است فواید بسیاری را داشته‌باشد. با استفاده از دستاورد‌های کوچینگ می‌توان بسیاری از مشکلات را به راحتی حل نمود و همچنین بسیاری از محدودیت‌ها و موانع مختلف را به فرصت‌های عالی و شگفت‌انگیز تبدیل کرد.
از دیگر نکته‌هایی که لازم است در مقاله کوچینگ چیست به آن بپردازیم، این است که علاوه بر اینکه وجود کوچ و کوچینگ باعث پیشرفت و بهبود وضعیت ممکن می‌شود، می‌تواند به افزایش اعتماد به نفس افراد نیز کمک کند. افراد پس از رهایی از بهترین محدودیت‌ها و رسیدن به موفقیت‌ها، حس و انگیزه‌ی بهتری را دریافت می‌کنند که بر افزایش اعتماد به نفس آنان بسیار مفید است.
آیا مشاوره همان کوچینگ است؟
بسیاری از افراد فکر می‌کنند که کوچینگ در واقع همان مشاوره یا برعکس است اما به طور قطعی اینگونه نیست. اشاره کردیم که در جلسات کوچینگ، تمرکز بر زمان آینده و حال است اما مشاوران در جلسات خود برای رفع مشکلات مراجعان خود بسیاری از تمرکز خود را بر گذشته و آن چیزی که گذشته است قرار می‌دهند.
همچنین مشاوران تمرکز بسیاری را در طول جلسات خود بر احوالات درونی و بیرونی مراجعه کنندگان دارا می‌باشند اما کوچ‌ها سعی می‌کنند اخلاق افراد را در یک زمینه خاص بهبود ببخشند و به حرفه‌ای بودن آنان کمک کنند.
مشاوران پس از گوش دادن به حرفای مراجعان خود ممکن است بسیاری از رفتار‌ها و اتفاقات را قضاوت کنند اما کوچ‌ها به دلیل تجربه‌ای که در آن مسیر دارند تمامی نکات لازم را در خدمت مراجعان قرار می‌دهند تا خود بتوانند قضاوت بهتری داشته‌باشند.
البته در میان مشاوره و کوچینگ اشتراکاتی وجود دارد. کوچ‌ها و مشاوران هر دو بایستی از یک سری اخلاق و رفتار مانند راز‌داری، امانت‌داری، ایجاد احساس امنیت و … برخوردار باشند که جلسات آنها با موفقیت به سوی پیشرفت حرکت کند.
آیا منتورینگ همان کوچینگ است؟
یکی دیگر از تخصص‌هایی که به کوچینگ شباهت بسیاری را دارا می‌باشد، منتورینگ بودن است. اما مهم‌ترین تفاوت منتورینگ و کوچینگ در این است که منتورینگ‌ها تنها به زمان آینده تمرکز دارند و عمده توجه آنها به آن است. اما کوچ‌ها در کوچینگ علاوه بر تمرکز بر آینده، به زمان حال توجه ویژه‌ای دارا می‌باشند.
منتورینگ‌ها عموما در شرکت‌ها و کارخانجات بزرگ وجود دارند که به دلیل تجربه‌ی بسیار آنان در کسبوکار باعث پیشرفت دیگر اعضای یک مجموعه می‌شوند.
ابعاد مختلف کوچینگ
مانند بسیاری از دیگر شغل‌ها و البته تخصص‌ها، کوچینگ نیز گرایش‌ها و ابعاد مختلفی دارا می‌باشد که هر کوچ بایستی در یک یا چند زمینه از آنها تخصص لازم را به دست آرد تا بتواند مسئولیت خود را به خوبی ایفا کند.
بخشی از گرایش های کوچینگ عبارت اند از
- کوچینگ ثرورت
- کوچینگ اجرا
- کوچینگ رهبری
- کوچینگ زندگی
- کوچینگ کسبوکار
- کوچینگ سلامت
- کوچینگ شغلی
و … در هر کدام از ابعاد ذکر شده تخصص خاصی وجود دارد. برای مثال در کوچینگ زندگی، کوچ‌ها سعی می‌کنند افراد را به جهت رسیدن به هدف‌های زندگی و رویاهای خویش راهنمایی کنند. یا کوچینگ سلامت که نسبت به دیگر ابعاد و گرایش‌های کوچینگ جدید‌تر است و در دهه قبل به وجود آمده است تنها باید توسط متخصصان سلامت انجام شود زیرا این شاخه از کوچینگ بسیار حساس می‌باشد. در این شاخه بسیاری از نکاتی که به سلامت مراجع و چگونگی حفظ تداوم آن کمک می‌کند ذکر می‌شود.
ویژگی های کوچ و جلسات کوچینگ
بی‌شک با مطالعه بخش‌های فوق این مقاله متوجه شده‌اید، که جلسات کوچینگ و تاثیر بخشی آن بسیار به وجود یک کوچ حرفه‌ای بستگی دارد. یک کوچ برای به هدف رساندن جلسات کوچینگ و موفقیت آن بایستی دارای برخی ویژگی‌هایی باشد که در ادامه این بخش از مقاله کوچینگ چیست به معرفی برخی از آنها خواهیم‌پرداخت.
توانایی در ارائه برنامه ریزی جلسات کوچینگ
اولین ویژگی که یک کوچ موفق که بایستی از آن بهره‌مند باشد، توانایی در ارائه برنامه‌ریزی و تدوین آن برای جلسات کوچینگ می‌باشد. با استفاده از یک برنامه ریزی کاملا جامع و بی‌نقص، کوچ و مراجعه‌کننده در یک جلسه هدفمند قرار خواهند گرفت که هر لحظه از آن جلسه می‌تواند اثر بخش و مفید باشد.
جلسه کوچینگ باید دارای یک چهارچوب هدفمند باشد، زیرا که وجود این چهارچوب هدفمند و مشخص باعث می‌شود جلسات کوچینگ تعریف دقیقی داشته‌باشند و تعریف دقیق از یک موضوع یا هدف، اولین قدم در رسیدن به آن است.
توانایی حضور موثر و فعال در جلسات کوچینگ
در این مقاله یعنی مقاله کوچینگ چیست بار‌ها اشاره کردیم که یک جلسه کوچینگ، فرایندی است که باعث می‌شود بسیاری از محدودیت‌ها رفع شود و نکاتی در آن کشف شود که تسهیل کننده مسیر افراد برای رسیدن به موفقیت است.
وجود موثر کوچ در جلسات به این معنی است که وی باید خود را همانند کوچی یا همان مراجعه کننده فرض کند و به تمامی سخنان وی، فعالانه گوش دهد.
دارا بودن از نوع ذهنی مناسب
از دیگر لازمه‌های یک کوچ، دارا بودن از مدل و نوع ذهنی مناسب در جلسات کوچینگ است. باز بودن باید اصلی‌ترین ویژگی مدل ذهنی کوچ در روابط با مراجعه کننده باشد زیرا یک کوچ حرفه‌ای بایستی از زوایا مختلف به یک موضوع نگاه کند تا بتواند مشکلات و موانع را بهتر تشخیص و راه حل‌های آن را ارائه دهد.
کنجکاوی و تمرکز کامل بر مراجعان از اصلی‌ترین شاخصه‌های مدل ذهنی باز محسوب می‌شود که می‌تواند جلسات کوچینگ را موثر‌تر سازد.
آگاهی و رعایت اصول اخلاقی اصول کوچینگ
هر رشته و تخصصی دارای یک سری رفتار‌ها و اخلاقیات حرفه‌ای می‌باشد که مخصوص به همان رشته است. کوچ و کوچینگ نیز از این قائده مستثنی نیست و دارای یک سری اصول اخلاقی و رفتار‌های حرفه‌ای می‌باشد که مخصوص خود است. یک کوچ موفق و البته توانمند بایستی به این موازین و اصول اخلاقی آگاه باشد و در تمامی فرایند کوچینگ به آن پایبند باشد تا بتواند مسئولیت خود را به خوبی ایفا کند.
ایجاد حس اعتماد در جلسات کوچینگ
یکی از ویژگی‌هایی که هر جلسه کوچینگ بایستی از آن برخوردار باشد، وجود امنیت و اعتماد در جلسه و رابطه کوچ و مراجعه‌کننده می‌باشد. عدم وجود اعتماد و البته امنیت در جلسات کوچینگ باعث می‌شود اهداف جلسات به تحقق نرسد. عموما افراد برای اینکه یک جلسه سازنده با کوچ داشته‌باشند بایستی بسیاری از راز‌ها و سخنان ارزشمند خود را برای کوچ بیان کنند، اما این موضوع زمانی ممکن است که در جلسات کوچینگ حس اعتماد و امنیت برقرار باشد.
جمع بندی نهائی
در این مقاله سعی کردیم به معرفی کامل و در عین حال جامعی از کوچینگ و کوچ بپردازیم و به سوال کوچینگ چیست پاسخ کاملی داده باشیم. گرچه کوچینگ شاخه‌ها و گسترده بسیاری را دارا می‌باشد اما تمرکز ما در این مقاله به معرفی کلیات و اصل کوچینگ و همچنین تفاوت آن با رشته‌های هم رده خود بوده است. امیدواریم که از خواندن این مقاله نهایت لذت را برده‌باشید.
امیدواریم که از خواندن این مقاله نهایت لذت را برده باشید.